31 december
Dit jaar zag ik het voor het eerst het Noorderlicht,
vanuit een vliegtuig, groene slierten die nog het meest op geesten leken, maar niet op geesten van iets levends, geesten van de materie, het onpersoonlijke (bergen, zand, wolken, gletsjers). Ik maakte een boottocht in een Engels natuurgebied dat in de komende jaren verder onder water zal verdwijnen. In een Berlijns metrostation kocht ik heel vroeg een kop koffie. Ik ging met de trein naar Barcelona (wat is Europa mooi), bezocht het graf van Beauvoir en Sartre, de villa van Marguerite Yourcenar, musea in Göteborg, Manchester, en allerlei andere steden. Ik schreef over de zee, ongesteldheid, seksueel geweld, sanctuaries, depressie, taal, ik tekende en speelde weer meer piano. Er werd een nieuwe baby geboren, we vonden een poes (de poes vond ons). Er gingen dingen mis en werden dingen opgelost, die overlapten niet altijd. Ik begon met yoga en het schrijven van columns, ik organiseerde bijeenkomsten, er kwamen drie boeken uit, en enzovoort enzovoort, met mensen en andere dieren, sommige nabij, andere ver weg. Nu, met uitzicht op een mistige vallei, vouwt het oude jaar zich langzaam in, slaat het vleugel over vleugel tot het een cocon wordt en in zichzelf verdwijnt. Morgen is het nieuwe er alweer.
30 december
De ezels hier zijn erg fotogeniek
29 december
Rendez-vous with fear
In 1948 (hij was op dat moment 59) verbleef Ludwig Wittgenstein vijftien weken in het vakantiehuis van de broer van Maurice O’Connor Drury in Connemara. (Er zijn mensen die schrijven dat hij vlak ervoor een nervous breakdown had, maar dat is niet na te gaan). Hij las er zijn lievelingsdetective, Rendez-Vous with Fear, en voerde er de vogels. Wittgenstein had weinig met dieren, dit is het enige bewaarde bewijs van een relatie met ze. De vogels werden tam, en werden daarom een makkelijke prooi voor de kat die in de buurt rondliep. Ze werden allemaal opgegeten.
28 december
Het fietspad
We hebben vaste hardlooproutes, Doris weet waar de blaffende honden wonen, we gaan er nu nog met een boog omheen maar na een paar dagen zal ze weer terug gaan blaffen.
28 december
Afbakbroodjes
Een uur nadat we op onze vakantiebestemming aankwamen at Olli de afbakbroodjes op. Ik was even met de andere honden in de boomgaard, L stond haar tanden te poetsen, hij trok ze van het aanrecht en haalde ze uit het plastic. Het was vier graden in het huis, het duurde lang voor het opwarmde, maar dat gaf niet. Het is hier stil en weg van alles - ik hou van de stad, maar in de dagen voor oud en nieuw is het een oorlogsgebied, met kruitdampen en knallen en af en toe een vuurwerkbom. Ik heb drie boeken mee: Time Song van Julia Blackburn, over Doggerland, het gebied dat Nederland en Engeland met elkaar verbond, De fenomenologie van de geest van Hegel en De Jacobsboeken van Tokarczuk. Ze gaan allemaal over tijd, over de diepe dikke tijd die los van welk levend wezen dan ook voortdoet en de particuliere tijd, de eigen eigenaardige, en over hoe die twee zich tot elkaar verhouden. De grote tijd, de echte misschien, is alleen te begrijpen door er een stukje uit te hakken, dat goed te bestuderen. Voor het donker werd maakten we nog een wandeling. We kwamen niet ver, het bospad werd op de helft een vijver. Over het weiland erlangs liepen we terug naar boven. Doris rook overal muizen en andere kleine dieren, het is troostend dat hun levens zich in de periferie van ons blikveld plaatsvinden, dat we niet de enigen zijn die proberen er wat van te maken.
27 december
In de buurt van mijn nieuwe huis
26 december
Namens
1. De conducteur wenst ons namens de NS een goede reis en op persoonlijke titel veel liefde en geluk.
2. Een spookrijder fietste ons bellend tegemoet. Ze wilde niet aan de kant maar over het midden van het brede fietspad, zodat wij achter elkaar moesten fietsen. Ze nam de plek in die haar volgens zichzelf toebehoorde.
3. Tegenover het huis parkeert een man zijn scooter. Zijn zoontje en hij dragen allebei een zwart jack met een bontkraag. Ik overweeg hem te zeggen dat de wasbeerhonden van wie hij de vacht draagt anaal geëlektrocuteerd worden.
4. Voor het kersteten van de Nederlanders worden 2,7 miljoen dieren gedood. Misschien moeten we dat zoocide noemen. Zoals het verlies van biodiversiteit eigenlijk specicide is.
5. Kerstavond vierden we met een oude vrouw die anders alleen zou zijn. Ze sprak heel langzaam, en alleen over wat er was, niet over wat er is. Ze had geen enkele belangstelling voor ons, we hadden net zo goed iemand anders kunnen zijn. Dat gaf geen vrijheid, eerder beklemming.
6. Ik fietste over de Weesperzijde naar huis. Er liep een jonge man, capuchon op, het was al donker en verder was er niemand te bekennen. Ik versnelde, want dat is wat je leert als vrouw.
7. 's Avonds laat en 's ochtends vroeg kan Olli loslopen op de wandeling. Hij vindt dat ontzettend leuk en snuffelt overal uitgebreid. Vanwege het vuurwerk hou ik hem nu 's avonds aan de riem. Ze waren wel erg blij dat ik er weer was, de honden, we hebben samen naar Femke Halsema geluisterd en zijn vroeg naar bed gegaan.
25 december
De burgemeester
Rond deze tijd (en in het midden van de zomer) luister ik graag naar de radio. Misschien omdat het verder stiller is (ik hou van die stilte). Het marathoninterview met Femke Halsema is de moeite waard, je kunt het hier terugluisteren.
24 december
Vrolijk kerstfeest rakkers
23 december
Ze noemden hem de hond
Van Diogenes van Sinope zijn geen teksten bewaard gebleven. Er is door latere filosofen en geschiedschrijvers wel veel over hem geschreven – zoals dat hij met een lantaarn over de markt liep, op zoek naar een mens, en tegen Alexander de Grote zei dat hij opzij moest omdat hij voor de zon stond. In Diogenes’ tijd was Aristoteles de enige die hem in een tekst noemde, en niet eens met zijn naam. Hij noemde hem ‘de hond’. De Cynici, de filosofische school waar Diogenes een van de boegbeelden van was, komt van het Griekse woord voor hond – kuon. Misschien werden ze zo genoemd omdat Antisthenes, de leermeester van Diogenes, in het Cynosarges gymnasium lesgaf – Cynosarges betekent de plek van de witte hond. Misschien was het een geuzennaam. Diogenes leefde als straathond, op het marktplein, in een ton. Hij at wat mensen hem gaven, had zo min mogelijk bezittingen (hij dronk uit zijn handen en at soep uit een hol brood). Hij was tegen schaamte, zoals honden zich niet schamen, en bewaakte de filosofie als een hond. Ook wist hij goed onderscheid te maken tussen vrienden en vijanden, en hij vergeleek zichzelf in het spreken daarover met een hond. Maar een andere keer meer daarover. Toen Diogenes stierf – sommigen zeggen door lang zijn adem in te houden, anderen door een geïnfecteerde hondenbeet – zetten de Korintiërs ter nagedachtenis aan hem een marmeren pilaar neer met een hond erop.
22 december
Radiohead heeft al hun albums op youtube gezet
Beluister ze hier.
21 december
Leunen tegen de avond van de langste nacht
20 december
Eenzaam
X ging een paar dagen naar haar oude moeder. Die liet haar 's middags wel alleen om te gaan lunchen met de club eenzame ouderen waar ze zich bij had aangesloten (de lunch was gratis).
19 december
Als je een emotie vertaalt wordt het een andere emotie, schrijft The Guardian,
en het Pools heeft geen woord voor kwetsbaarheid. Link.
18 december
17 december
Zonsondergang
1. Na een lezing vertelde iemand me over een groep chimpansees die aan het eind van elke dag ergens gingen zitten om samen de zonsondergang te bekijken. Eerder hoorde ik een soortgelijk verhaal, over kangoeroes die voor de schemering een berg opklommen om samen de zon onder te zien gaan.
2. Op het crossfietsveldje reed een jongen op een scooter, heel langzaam heuvel op en af.
3. In de trein vertelde een meisje dat de trainer van de hockeyclub met zes meisjes uit het team een relatie had. Omdat het eigenlijk niet mocht spraken ze er niet over met elkaar, tot het bij toeval toch aan het licht kwam.
4. Op de universiteit hadden we een gesprek over menselijke arrogantie en niet-menselijke jaloezie.
5. Vanuit de trein zag ik door een vies raam de zonsondergang.
17 december
Zin
De vertaler van Het vogelhuis, Antoinette Fawcett, is genomineerd voor de Vondelprijs. Ze schreef daarom een blog over haar lievelingszin uit dat boek (ook een van mijn favoriete zinnen denk ik).
17 december
Schrijven over dieren
Afgelopen donderdag was ik te gast in het KB Café van de Koninklijke Bibliotheek waar ik samen met Peter van Lier geïnterviewd werd door Erik Jan Harmens. Het gesprek is nu hier terug te luisteren.
16 december
Twee kanten van dezelfde dag
15 december
IJzer in de ziel
Morgen verschijnt de nieuwe Revisor (dat is een literair tijdschrift). Er staat een essay van mij in over menstruatie. Ik schrijf over de rode vlekken die de blik van een menstruerende vrouw volgens Aristoteles op de spiegel achterlaat, over dat niet alleen vrouwen menstrueren, over Carters Wolf Alice, over de vraag of menstruatie sexy kan zijn met Jeanette Winterson, de schaamte van Beauvoir, de meditatieve kwaliteiten van menstruatie met Iris Young en over hoe het nou eigenlijk voelt om ongesteld te zijn. Lezen dus, bestel hem hier of in je boekhandel.
14 december
Olli groette de baby
Olli groette de baby door even met zijn neus tegen haar rug te duwen, zo van hee ben jij er ook, ik heb je wel gezien, leuk.
14 december
Het inorganische lichaam
Wat te lezen op de zaterdag: een nieuw stuk van Judith Butler over (wel of niet) antropocentrisme in de vroege Marx (en de positieve aspecten van kritiek) in Radical Philosophy, hier.
13 december
De gedachte gebouwen
Alle huizen zijn herinneringen aan wie er eerder was voor de juiste person, ook als die person er nooit meer langskomt, ook als diegene er nooit meer aan denkt, de gedachte gebouwen staan in de stenen te wachten, ook als die stenen gebouwen verdwenen zijn, misschien tot er niemand meer is om aan ze te denken, misschien ook daarna nog.
12 december
In mijn mand
Hier, een link naar een mooi nieuw gedicht van Lieke Marsman.
11 december
Het licht doet zo zijn best, deze tijd van het jaar, misschien omdat het minder tijd heeft dan anders, zelfs als het bewolkt is, let er maar eens op.
10 december
De koe die bleef groeten
Eind deze week verschijnt nY41, samengesteld door marwin vos en Nguyen Thi Mai. Het is een themanummer met de titel rape enters the scene. Ik schreef een essay over koeien en seksueel geweld. Het blad is hier te bestellen. Vrijdag wordt het gepresenteerd in Perdu, tijdens een avond met medewerking van Miri Lee, Dolores Dorantes, Bhanu Kapil, Kate Moore & Margret Wibmer.
10 deccember
Nieuwe eindes
Vandaag staat mijn laatste column van dit jaar in Trouw. Over Tacita Dean, Nick Caves The red hand files, en het begin dat in het einde besloten ligt.
9 december
Vrienden maken en mensen beïnvloeden
De jongen tegenover me in de trein leest een boek met de titel 'Hoe je vrienden maakt en mensen beïnvloedt'. Hij eet er magere yoghurt bij, zo uit het pak.
8 december
Buiten
Elke nacht glijden mininaaktslakken tegen de muur van mijn huis op.
Vanochtend vroeg blies de wind door het gordijn van de bouwsteigers aan de overkant van de straat, een geluid tussen panfluit en didgeridoo.
Een paar nachten geleden droomde ik dat we in de top van een hoge spar sliepen. Het bed bewoog heen en weer door de wind.
Met het eerste licht komen de duiven. De slakjes zijn dan weg, waarheen weet ik niet.
7 december
Tilburgtip
In De Pont is momenteel de nieuwe film van Charlotte Dumas, Yorishiro, te zien. Die is de moeite waard en als je er bent kun je meteen naar de (kleine) overzichtstentoonstelling van Tacita Dean gaan kijken.
6 december
Vergadering van de dingen
5 december
Ze zeggen dat Diogenes stierf door zijn adem in te houden.
4 december
Antropocene ethics
Voor wie zich afvraagt wat ik nou eigenlijk in Wageningen doe: ons project heeft een website met informatie over het onderzoek en de onderzoekers. Klik hier.
3 december
Misschien kun je vanavond ergens waar het is stil is bladeren horen vallen.
2 december
Ergens op de grens van deze wereld en die andere
1 december
Object dat al een tijdje in het gras bij de Amstel ligt
