31 juli
Er moet ook een woord komen voor de geur van naaldbomen in de zomer.
30 juli
A.u.b.
29 juli
Feminisme
Voor het stadsarchief dat ze omgebouwd hebben tot duur hotel stond een vrouw met een dochter van een jaar of dertien, ze aten een ijsje. De vrouw leek me Frans. Op haar zwarte T-shirt stond met smalle witte letters FEMINIST. Ze leek me geen feminist, tenminste, geen heel uitgesproken, ze hadden ook allemaal tassen met goedkope kleding (Primark, H&M) bij zich. Bovendien staat op de meeste feministische T-shirts die ik ken een slogan of grap, niet alleen dat woord. Was het ironie? Een misverstand? Kon het haar niet schelen wat er op haar shirt stond? Of was ze shopper en feminist, wilde ze zo een betere wereld voor haar dochter creëren? We zullen het nooit weten.
28 juli
27 juli
It's in the trees, it's coming
Ik was te gast bij Brainwash Zomerradio om wat te vertellen over een kunstwerk dat belangrijk is geweest voor mijn leven en denken. Ik koos voor Hounds of Love van Kate Bush. Je kunt het via deze link terugluisteren. Om ongeveer halftwee kom ik aan het woord.
26 juli
Vraag van de dag
Wat is dichterbij: vlakbij, nabij, dichtbij, erbij, naast of bij? (Je mag cijfers geven.)
25 juli
Amstel
24 juli
Geitenidylle
23 juli
Bloedmaan
Let op: komende vrijdagavond is de bloedmaan te zien, tijdens de langste maansverduistering van deze eeuw. Lees hier meer.
22 juli
De burcht helemaal achterop het veld van de hondenschool
22 juli
Braam
Olli wacht tegenwoordig onder de bramenstruik tot ik er eentje voor hem pluk.
21 juli
Lekker samen op een zandhoop
21 juli
De man voor me op de fiets schreeuwt in zijn telefoon: 'Ik trek het me niet aan.'
20 juli
Mijn zomerleeslijstaanbevelingen tot nu toe - voor wie nog zoekend is
Annie Ernaux – The years, oftewel Les Années voor de vlotte Franslezers onder u, nog niet vertaald in het Nederlands voor zover ik weet dus uitgevers doe uw voordeel met deze tip. Een boek over herinnering, geschiedenis, en hoe veelbetekenend/onbetekenend een mensenleven is. Melancholisch en vreemd.
Nicolien Mizee – De kennismaking en De porseleinkast. In de vorm van faxen aan Ger onderzoekt Mizee zichzelf zoals Montaigne maar dan anders – met humor en veel oog voor het absurde. Ik hoop dat deel 3 snel verschijnt.
Nell Dunn – Talking to women. Dunn spreekt met vriendinnen, vrouwen uit verschillende hoeken van de Engelse samenleving omstreeks 1965, over leven, liefde, kinderen, werk, etc. De levendige portretten laten zien hoever we als vrouwen gekomen zijn en hoe alles ook weer hetzelfde is gebleven.
Mary Beard – Vrouwen en macht. Klein boekje over (politieke) stem van vrouwen, helder en humoristisch.
Florian Werner – Slakken. De titel says it all.
Lucia Berlin – A manual for cleaning women. Mooie, soms schrijnende verhalen.
Mel Chen – Animacies. Over taal, queerness en dat wat overal leven inblaast.
Gloria Anzaldúa – Borderlands / La Frontera. Klassieker over grenzen (geografisch, cultureel, gender, seksualiteit enz).
Claire Jean Kim – Dangerous Crossings. Over animaliteit en ras.
Seneca – De lengte van het leven. Heel actueel.
Michel Foucault – De geschiedenis van de seksualiteit. Die had ik nog niet helemaal gelezen, maar wat een verademing.
(Ik vind de romans die ik lees een beetje tegenvallen dus die tip ik niet, maar als je Ali Smiths Winter en Autumn nog niet hebt gelezen moet je wel je kans grijpen.)
19 juli
Groen
18 juli
17 juli
Update De moeder de vrouw
De ingezonden brief in de NRC heeft geleid tot een gesprek met de CPNB en een gezamenlijke verklaring. De CPNB heeft toegezegd dat het geschenk en essay voortaan net zo vaak door mannen als door vrouwen geschreven zullen worden. Lees hier meer of hier.
16 juli
Doris aanschouwt een wonder
16 juli
Landschapsherinneringen
De aanhoudende droogte is naar voor de wilde dieren en de planten, maar heeft ook poëtische gevolgen: in Wales hebben luchtarcheologen eeuwenoude nederzettingen ontdekt. Doordat de omstandigheden op die ruïnes net wat beter zijn voor het groeien van planten en gewassen zijn er vormen zichtbaar die anders opgaan in de rest van de begroeiing. Op de website van de BBC kun je zien hoe dat eruitziet.
15 juli
Hoe je je voelt
14 juli
Layers of anger
13 juli
Zomaar wat dingen
1. Ergens is een kamer waarin alle plannen die ooit bedacht maar nooit uitgevoerd werden opgeslagen liggen te wachten.
2. Ik zag twee heel oude mensjes op de fiets. Ze stonden achter elkaar voor het stoplicht te wachten. 'Groen,' riep de achterste heel hard tegen de voorste toen het op groen ging. 'Wat?' schreeuwde ze terug. Ze draaide zich in slow motion naar hem om. 'Groen.'
3. In de LIDL werd ik aangesproken door een verwaande oudere dame. 'Waar liggen de schuursponsjes?' Ik zei dat ik geen idee had. 'O. U ziet eruit alsof u hier vaak komt, vandaar.' Ik vroeg haar of ik dat als belediging of compliment moest opvatten. Daar gaf ze geen antwoord op. Heb compassie, dacht ik (als aansporing naar mezelf).
4. Mijn lieve duif is gestorven. Ik mis haar elke dag.
5. Er is ook een kamer met alle dingen die je niet durfde te zeggen en eigenlijk wel zou moeten zeggen.
6. Zeg maar, als het belangrijk is.
7. Ik droomde over mijn nieuwe huis (het was van hout), met uitzicht op een heel helder bergmeer, en nu teken ik steeds berglandschappen. Ik las dat hoe hoog je woont invloed heeft op hoe je de woorden uitspreekt.
12 juli
Ondertussen op de UvA
11 juli
Parasol en tafel
10 juli
Move slowly
9 juli
Bomenkerkhof
8 juli
Over de slakken
Een paar jaar geleden kwamen er regelmatig naaktslakken de keuken in – ze sliepen soms opgerold in ongebruikte pannendeksels of trokken hun sporen over het aanrecht als ik lag te slapen. Ze aten graag van de kattenbrokjes maar de schuurlaag van de schuurspons vonden ze ook niet te versmaden. Nu zie ik ze nooit meer. Ook de slakken in de tuin – naaktslakken en huisjesslakken, die eerste zijn trouwens een stap verder in de evolutie, zegt men – lijken vertrokken naar een plek beter dan hier. Af en toe zie ik er nog een in de steeg, die ik steevast red (meeneem naar mijn tuin). Aan het eind van de zomer werden er eerder altijd slakkenbaby’s geboren, ik moest dan steevast voorzichtig lopen in de tuin en ze van mijn fietsbanden afhalen voor ik op pad ging. Nu heb ik die al jaren niet meer gezien. Misschien is het omdat Putih dood is en er geen kattenbrokjes meer op het aanrecht staan (daarom zie ik ook nooit muizen meer), misschien is er een grotere reden, is er iets in de kosmos of de bodem veranderd.
7 juli
Marx from the margins: de A van animals
Marx werd dit jaar tweehonderd jaar geleden geboren. Ter gelegenheid van dit heuglijke feit hebben de goede mensen van filosofietijdschrift Krisis een themanummer gemaakt waarin ze de relevantie onderzoeken van Marx' denken voor begrippen die hij zelf niet of nauwelijks besprak, of die als futiel gezien worden in relatie tot zijn denken. Ik werd gevraagd om voor dit alternatieve ABC de A van animals voor mijn rekening te nemen. Het themanummer is online te lezen en wel hier. Mijn bijdrage staat hier.
6 juli
Vlag
5 juli
Een weekje weg
Met de honden ben ik een week in Drenthe. We hebben een huis gehuurd dat in het bos ligt, omgeven door meer bos, velden, en verderop de hei. Het land is sloom en dromerig: het gras waait maar zo’n beetje, zich niet van zijn schoonheid bewust. Vogels zijn druk bezig met wat ze altijd doen, insecten zoemen, vliegen, de bomen vangen het licht, eerst hier, dan daar. Als we het zandpad nemen komen we langs het maïsveld en heideveld, en uit in het bos (of eigenlijk een knooppunt van verschillende bossen). Als we het bospad nemen lopen we via het bos naar het dromerige pad met de hei op de achtergrond. Het is overal mooi, het uitzicht is toeschietelijk en zowel auto’s als mensen zijn ondergeschikt aan het landschap. Het gehuurde huis is bovendien schoon en netjes en alles is aanwezig, op het neurotische af (ook puzzels? perforator? dartbord? 24 aardappelschilmesjes? een boek van Seneca? beeldjes van herten en schapen? een fatboy hangmat? lampen die aangaan als je er met je hand langsgaat? zeker). In de bostuin heeft iemand zich flink uitgeleefd met stenen, ijzeren en houten diervormen.
So far so good dus, alleen heeft Olli last van nachtelijke angsten waarmee hij ons uit de slaap houdt. Hij wordt wakker, is gedesoriënteerd en begint te spoken (aan deuren te krabben, en ga zo maar door, dingen die hij niet mag omdat hij nogal sterke voeten en scherpe nagels heeft). Ik slaap dus op de bank met de riem om mijn buik en ’s nachts luisteren we naar de radio. Lezen kan ik niet rond die tijd. Overdag lees ik wel en ik wil jullie allemaal de laatste twee boeken van Nicolien Mizee aanraden. Die bestaan uit faxen aan Ger en gaan over het leven en hoe de mensen zijn, en hoe dat allemaal werkt moet je zelf maar lezen. Ik wacht met smart op het volgende deel. Ik accepteer het slechte slapen maar, op een gegeven moment valt hij steeds wel weer in slaap. Misschien helpt het met uitrusten; ik schrijf wel, maar losser. Dat zal wel ergens goed voor zijn.
Verder overweeg ik opnieuw een koffiezetapparaat aan te schaffen. Ik zet al jaren koffie met een filter op een kopje en dat werkt prima, maar sommige apparaten bieden troost of tenminste gezelligheid. De broodrooster bijvoorbeeld (observatie: broodroosters warmen op na de eerste twee boterhammen, de daaropvolgende gaan altijd harder – hier hoor je nooit iemand over), en zo’n koffiezetapparaat ook. Ik had er ooit een, maar die ging stuk, en ik accepteer dat vaak gewoon. Zo douche ik ook al jaren met een tuinslang. Na drie gebroken douchekoppen (door de vorm van de douche vallen ze vaak) heb ik de laatste niet meer vervangen. Met de slang gaat het ook. En een douche heeft weinig troostends, het douchen misschien wel, maar de douche zelf niet.
Verder zag ik hier een grijskopspecht, die ik niet eerder aanschouwde, en natuurlijk alle bekende kleine tuinvogels. De eerste ochtend zagen we vossen en in de verte iemand die een hert kon zijn (zoiets gaat altijd snel dus ik weet het niet zeker).
Vanochtend nam Doris het zandpad terwijl Olli en ik over het fietspad liepen. Ze keek steeds of we er nog waren en rende dan een stuk vooruit, opgewonden dat ze zomaar aan de andere kant van de drooggevallen sloot liep, een beetje wild, een beetje stout. Ze kwam twee keer heel hard kwispelend weer naar ons toe, dat is toch hoe het uiteindelijk moet zijn, naast elkaar.
4 juli
Olli verdroomt de tijd
3 juli
Ik droomde ook over een vliegende teek die op mijn wang landde en zich in mijn huid boorde toen ik sliep
Vannacht droomde ik over de waarheid. Niet als een abstract eindpunt van een zoektocht maar als iets concreets, als materie. Ik vertelde iemand erover, legde uit dat ik me ermee bezig hield, en deze boodschap werd met een zeker ontzag ontvangen. Het was een ouder iemand, het was wel duidelijk dat dit soort dingen vroeger in hoger aanzien stonden dan nu.
2 juli
Dwingeler Veld
1 juli
Zich wapenend
Armando is overleden. Ik vind dat heel jammer. Nu zal ik hem nooit ergens tegenkomen en een klein gesprekje voeren, en dat had ik graag gedaan (gewoon op straat bedoel ik, niet in een museum of zo). Her en der wordt zijn werk gelijkgesteld aan de Tweede Wereldoorlog maar dat doet het tekort (de oorlog is maar een lens). Het gaat meer dan over geweld of het kwaad over de absurditeit van alles, over hoe slechtheid en schuld zich terloops aandienen, nooit zwart-wit zijn en hoe mensen dat nooit zijn, in tegenstelling tot zijn zwart-witte landschappen. (De natuur is bij Armando altijd naast hard een bron van troost, ook juist in die onverschilligheid en zo is het dus: de wereld (en alles en iedereen erin) zorgt niet voor je maar je kunt je er evengoed door gekoesterd weten. Dat heeft te maken met schoonheid.) Over hoe het enige wat je tegen de verschrikkelijkheid van alles kunt doen werken is, werk maken bedoel ik, als een soldaat, elke dag, en erom lachen, want er valt altijd veel te lachen, in de dialogen en observaties en al die kleine dingen die zo veelzeggend zijn. Zijn geschreven werk gaat trouwens ook altijd over de taal zelf, dat vreemde schepnet waarin we betekenis proberen te vangen, iets waar we soms, als we geluk hebben (en dat geluk had hij, lees De straat en het struikgewas bijvoorbeeld maar), in slagen.
