30 september
Op de wc van de Bokmässan
Omdat menstruatie niks is om je voor te schamen.
29 september
Vaasje, hotelplant
29 september
Soep
Gisteren kwam ik om kwart voor zeven aan bij Gothia falafel (Göteborg). De deur was open. 'Zijn jullie gesloten?' vroeg ik. 'Ga maar lekker zitten,' zei de eigenaar. Ik kreeg perfecte falafel, en er gratis een bakje soep bij. We spraken over Amsterdam, hij vond het een gezellige stad, en over Göteborg - ik kreeg de indruk dat ik het er gezelliger vond dan hij. Net zag ik dat ze om zes uur sluiten.
28 september
Djurens språk
Foto: het thema op de beurs is Zuid-Korea
Ik ben momenteel in Göteborg voor de Bokmässan, de boekenbeurs - de een-na-grootste van Europa, met niet alleen mensen uit het boekenvak maar ook veel lezers. Naast optredens - vrijdag een lang interview over dierentalen, gisteren over klimaatverandering en literatuur met nog vier schrijvers/academici, later vandaag over het antropoceen - heeft de uitgever interviews gepland met kranten, televisie en boekhandelaren. De Nederlandse ambassade heeft ook een optreden geregeld. Het is mijn eerste keer in Zweden. Het is hier heel gezellig. Het Zweedse publiek is ontzettend aardig (Dierentalen verkoopt hier goed, het is al in de derde druk) en op de een of andere manier voelt het allemaal erg vertrouwd. Er zijn hier veel Jonassen. Gisteren werd ik geïnterviewd door Jonas Gren, eergisteren door Jonas Mosskin, die eigenlijk ook Jonas Gren heette maar zijn naam veranderd heeft. De beurs is wel vreselijk druk, en de hal waarin hij plaatsvindt een labyrint. Straks heb ik een interview hier beneden in het hotel, daarna ga ik weer richting de beurs, ik ben er bijna uitgepraat.
27 september
OV
In Stockholm nemen duiven de metro naar het centrum zodat ze niet het hele eind hoeven te vliegen.
26 september
Trädgårdsföreningen
25 september
Ontmoetingen, honden
1. 'Ontvang jij de Stadsblad De Echo nog wel eens?' De krantenbezorger keek me een beetje mistroostig aan. Ik vertelde hem dat ik het al een tijd niet had gehad. 'Ik bezorg hem niet meer. Ik doe nu deze.' Hij hield het krantje van de gemeente Amsterdam omhoog. 'Die ontvang ik wel,' zei ik. 'Is het niks voor jou? De Echo bezorgen?' Ik schudde mijn hoofd. 'Ik heb al twee banen.' 'Het verdient ook niet zo goed,' zei hij. 'Maar vier euro per uur.' 'Vier euro is niet echt de moeite,' zei ik. 'Nee,' zei hij. 'Daarom ben ik er ook mee gestopt. Voor deze krijg ik het dubbele.' De honden trokken aan de riem, ze wilden wel weer verder lopen. 'Ik doe het graag hoor,' zei hij. 'Maar vier euro is de moeite niet.'
2. Voor het metrostation liep een man met een grote zwarte hond. Ik stak over, want D. blaft tegen grote zwarte honden. 'Mooie honden,' riep de man die de hond begeleidde. 'Wat is dat voor ras?' Ik vertelde hem dat ze onherleide mixen zijn. 'En die van jou?' Het was een Cane Corso, zei de man met Amsterdams accent. 'Hij is mishandeld. Ze hebben een potlood in zijn oog gedrukt.' Hij vertelde dat de hond daarom verlegen is. 'Soms moet hij een hond een maand kennen, en dan gaat hij ineens spelen.' De hond zag er heel lief uit, heel zachtaardig. De man trok ineens aan de riem omdat hij vond dat de hond in de weg stond toen er iemand langs kwam, maar toen ik wegliep hoorde ik hem tegen de hond kletsen.
3. Mijn nichtje is bijna een jaar en vijf maanden, en ze is nu bezig met het combineren van spullen en bekenden. 'Eeffa,' zegt ze tegen mijn tas. De hondenriemen hingen aan de fiets. 'Olli,' zei ze, bij de riem.
4. Bij de Gaasperplas zagen we weer eens een vieze man. Hij droeg een gladde roze trainingsbroek en had beide handen in zijn broek om zijn piemel. Hij bewoog ze ritmisch heen en weer. 'Er loopt daar een vieze man,' zei ik tegen de vrouwen die ik even later tegenkwam. Verder deed ik of ik hem niet zag. Negeren is vaak het beste, en met D. erbij heb ik niks te vrezen. Het was pas tien uur, hij was er vroeg bij.
5. In het Beatrixpark ontmoetten we een puppy die met D. wilde spelen. Het was een kruising Jack Russel, en het hondje rende en rende maar, rond en rond, ook lang nadat D. was gestopt. Het maakte niet uit, dat ze er stond was al voldoende reden om te blijven rennen.
25 september
Venserpolder
24 september
Bij de wortel
Het uitgebreide programma voor de middag over dieren/milieu-activisme en filosofie is op de website te vinden.
23 september
Vandaag zijn overal ter wereld de dag en de nacht even lang.
23 september
Zit er eentje op het dak
22 september
Potlood
In het buitenbibliotheekje op het plein vond ik Op leven en dood van Anna Blaman (de negende druk, uit 1966). De flaptekst is al zo bedachtzaam en peinzend, geen enkele redacteur zou dat nu aankunnen (het moet flitsend en snel, want stel je voor dat de lezer afhaakt). En anders zouden de boekwinkels de tekst in de aanbiedingsfolder wel afkeuren - te traag, te saai. De omslag zouden ze ook saai vinden, terwijl hij mooi is. De roman zelf is nogal existentialistisch, en is ondanks rake beschrijvingen niet helemaal mijn smaak. Maar in mijn exemplaar heeft een lezer met potlood moeilijke woorden (zoals 'ephemeer') en een flink aantal zinnen en passages (vooral over zaken als lijden en illusies) onderstreept. Het ontroert me, dat grondige lezen, en ook de stukken die de onbekende lezer zo belangrijk vond, omdat ze allemaal over eenzaamheid gaan.
21 september
Burgerraden
Er staat vandaag een artikel in de NRC over burgerraden. Dat zijn raden van mensen die door loting gekozen zijn (zoals de jury's in de VS) en meedenken of zelfs meebepalen over politieke besluiten. Bijvoorbeeld over abortus in Ierland, of Brexit in Schotland. In de democratietheorie wordt al lang nagedacht over de vraag wat rechtvaardiger is - gekozen volksvertegenwoordigers of de dobbelsteen laten bepalen. Ook wordt veel nagedacht over hoe de bevolking meer betrokken kan worden bij politieke besluitvorming. Burgerraden sluiten bij allebei aan. Lees het stuk hier.
20 september
Moraliteit
Na onze presentatie bezocht ik een aantal andere praatjes en later die middag ging ik naar de workshop 'Can animals be moral? Assessing conceptual challenges and ethical implications', met presentaties van onder andere Kristin Andrews, Susana Monso en Maria Botero, mensen die in de frontlinie onderzoek doen naar de moraliteit van andere dieren. Het was heel interessant - zowel om het dieronderzoek dat genoemd werd, als om hun uitgangspunten. Je kunt hier een uitgebreidere beschrijving lezen. Een van de vragen die ik stelde ging erover dat de moraliteit van mensen vaak als hoger gezien wordt, in een hiërarchie, en de moraliteit van andere dieren als minder. Terwijl je je zou kunnen voorstellen dat ze ook beter zijn in bepaalde dingen - ik dacht aan vertrouwen, vergeving, geduld. Er werd even geaarzeld. 'Wij zijn de meest gewelddadige soort,' zei Andrews. 'Dus ze zijn eigenlijk overal beter in?' vroeg ik. De presentatoren knikten, er werd gelachen (en daarna hadden we het over hoe, en of, je 'beter' zou kunnen meten).
19 september
Groetjes uit Tampere (de bomeneditie)
Op het station biedt de omroeper haar excuses aan voor het lawaai dat de trein maakt
Twee mannen voor het station
Een konijn
Finse kunst en/of humor
Flat met spar
Pas op voor de grasmaaier op de begraafplaats
Wortels
Boom bij de universiteit
18 september
En buiten trekken de bossen voorbij
Ik zit in de trein tussen Helsinki en Tampere omdat ik daar morgen met Bernice Bovenkerk een paper presenteer op de Eursafe conferentie. Eursafe staat voor European Society for Agricultural and Food Ethics (lees hier meer over Eursafe). Wij zullen het hebben over het onderwerp van het VIDI-project: agency van dieren in het Antropoceen. We zullen betogen dat het ethisch gezien niet genoeg is om de waarde van niet-menselijke dieren te bepalen aan de hand van hun soortgebonden capaciteiten, maar dat we een relationele ethiek moeten ontwikkelen die hun perspectieven serieus neemt en dat niet alleen in individuele relaties doet, maar ook op macroniveau. Dat lijkt misschien utopisch, maar voorbeelden zijn o.a. sommige nieuwe vormen van ethologie/dieronderzoek en het feit dat dierenculturen steeds meer onderdeel worden van natuurbescherming.
17 september
De naderende ramp
Vandaag in Trouw, een aanbeveling voor Prinsjesdag.
16 september
Drachenwand
Ik las dat Onder de Drachenwand van Arno Geiger de Europese Literatuurprijs heeft gewonnen, en dat boek had ik jullie nog niet aangeraden, dus bij deze. Het gaat over een jonge Oostenrijkse soldaat, Veit Kolbe, die aan het front in Rusland gewond is geraakt en sindsdien aan zenuwaanvallen lijdt. Hij komt tot rust (of niet) in het bergdropje Mondsee. Het is erg mooi vertaald door Wil Hansen.
15 september
14 september
Stompen
Ik bezocht een bokswedstrijd in een museum. Het was mijn eerste bokswedstrijd (of eigenlijk waren het er zeven: zes normale en eentje die eigenlijk een performance was) en ik vond het een onappetijtelijke sport. Er waren twee boksers die mooi boksten, elegant, als dansers. Maar de rest was het best samen te vatten met 'stompen', zoals iemand uit het publiek tijdens de laatste wedstrijd riep. De performance, een wedstrijd tussen museumdirecteur Deirdre Carasso en kunstenaar Anne Wenzel, was wel geslaagd - nog steeds niet prettig om naar te kijken, maar het werkte: de kunstenaar speelde dat ze bokser was en was bovendien ontzettend fanatiek, de museumdirecteur had lange armen waarmee ze de klappen probeerde af te wenden. De kunstenaar won. Toen we terug naar de auto liepen hing er een grote volle maan boven de grachten, ik had ergens gelezen dat het een speciale was, maar hoe het precies zat was ik vergeten.
13 september
Bij de wortel
De registratie voor de middag over filosofie en dierenactivisme op 15 november is geopend. Klik hier voor het programma, de locatie, en overige info.
12 september
The melancholic animal
Vandaag is er een nieuw artikel van me uitgekomen, over depressie en animaliteit. Het is open access, dus toegankelijk voor iedereen, en hier te lezen/downloaden.
11 september
Fotoverslag Manchester
Dag Manchester
Man and van
De lieve duif tegenover het raam van de Airbnb
De Airbnb viel een beetje tegen
Oude tapijten uit de Andes in het Whitworth
Hey Lord
Hier viel en verdween een meteoriet
Een andere belangrijke steen
Play fair
Just eat
De universiteitsplanten
'Dan zetten we er gewoon gezellig wat bloembakken neer.'
10 september
Whitworth
Gisterochtend bezocht ik voor de conferentie begon het Whitworth Museum, een bijzonder gebouw waaromheen een klein park ligt. Het begint al goed, met links na de ingang een café en een workshopruimte voor kinderen, waar een jongetje met textiel bezig was, en recht een winkel, die vooral gericht lijkt op het in stand houden van planten en bijen. Er waren verschillende tentoonstellingen te zien, zoals bijvoorbeeld een met werk van vrouwelijke islamitische kunstenaars, een van heel oud Maya textiel (met veel emoticons in hun prints), een waarin de geschiedenis van Manchester door een groep zwarte kunstenaars herschreven werd, een waarin werk uit de canon in gesprek ging met werk van kunstenaars daarbuiten, en Parliament of ghosts van Ibrahim Mahama was met name goed. Ik was erg onder de indruk van het museum, van het werk en de toewijding aan het kritisch herschrijven van de geschiedenis, het werken met lokale kunstenaars, herwaardering voor degenen die tot nu toe niet serieus genomen waren, enzovoort - de sociale dimensie van kunst wordt er echt serieus genomen. De toegang is bovendien gratis, en bleek een ontmoetingsplek voor mensen die je in Nederland niet vaak in musea ziet: het werd echt gebruikt door buurtbewoners. Het park is trouwens ook bijzonder, met kunstwerken, oude bomen en bloementuinen.
9 september
Een boom in het asfalt
8 september
MANCEPT
Het is zondagochtend, de mensen worden langzaam wakker en ik ben onderweg naar Manchester voor de jaarlijkse MANCEPT Workshops. Dat is een grote politieke theorieconferentie, die bestaat uit wat ze panels noemen. Iedereen zit met een stuk of twaalf mensen in een panel, die allemaal een uur hebben om te presenteren (een praatje van 30-40 minuten en dan vragen en discussie). Samen met twee collega's, Angie Pepper en Josh Milburn, organiseer ik dit jaar een panel met de titel Just animals? The future of the political turn in animal ethics. Het is dus special gericht op politieke dierfilosofen, en er komen veel mensen die ik al een tijd niet gezien heb, dus ik verheug me. Ik ben benieuwd naar waar iedereen mee bezig is. Zelf presenteer ik The Party for the Animals and the Politics of Hope, een nieuw stuk (work in progress) over de PvdD en de politiek van hoop.
7 september
Kalmerend
De vogelgeluiden die bij metrostation Wibautstraat te beluisteren zijn (opdat reizigers zich veilig en gezond voelen) staan te hard. Het is alsof er een metershoge merel achter de muur kwinkeleert, en er menshoge duiven in het plafond roekoeën.
6 september
Mineral
Een liedje over een kleine steen (dat ik ergens in een oude digitale doos tegenkwam) (op de dropboxpagina kun je het invulscherm gewoon wegklikken).
5 september
Tweedehands boeken
In mijn droom bevond ik me op de zolder van een groot herenhuis. Ik wachtte op de kinderen van het gezin, een jongen van een jaar of negentien en een meisje van zeventien, met wie ik een afspraak had (ik was zelf ook van die leeftijd). Dit was hun kamer. De verdiepingen eronder waren van de ouders - de benedenverdieping stond vol met tweedehands boeken. De zolder was helemaal van hout, en de meeste meubels ook, waarschijnlijk was het al vijftig jaar in deze staat. De moeder van het gezin kwam me thee brengen, en ik zag direct (aan haar ogen vooral, maar ook haar bewegingen, die net wat vertraagd waren) dat zij betoverd was. Ik deed natuurlijk alsof ik het niet doorhad. Toen ze weg was, begreep ik dat het hele huis betoverd was. Op dat moment realiseerde ik me ook dat ik droomde, en dat dat me een voorsprong gaf om te ontsnappen. Ik zag in gedachten de gezichten van de kinderen voor me, en begreep dat zij ook betoverd waren (of zelf degenen die mij wilden betoveren, waar ik de moeder ook van verdacht - die dreiging was gedurende de hele droom reeël). Ik bedacht iets heel slims, wat ben ik vergeten, waardoor ik langs de moeder naar buiten kon. Mijn fiets (mijn echte fiets, ik vond het interessant dat die mee de droom in kwam) stond aan de overkant van de straat geparkeerd, en daar stonden ook stapels boeken, precies geschikt voor mij, maar ik nam ze natuurlijk niet mee, want ook dat had met die betovering te maken (even verderop lag ook een vrouw op de grond, maar die was niet echt). Ik fietste om een elektriciteitscentrale en hoopte vooral dat ik de kinderen niet tegen zou komen, ze zouden teleurgesteld zijn want hadden met mij geen kwaad in de zin. Toch kon ik het risico niet nemen.
4 september
Boomstoel
3 september
Het ene leven is het andere niet
Vandaag staat er weer een column in Trouw, over vluchtelingen, Arendt, Agamben en hoe het anders kan.
2 september
Soezen
Misschien mediteren honden en poezen een groot deel van de dag, of bevinden ze zich in het grijze gebied tussen mediteren en soezen, een prima plek om te verkeren.
1 september
Ploeg
Bij yoga deed ik de halasana, in het Nederlands de ploeg genaamd (de namen van yogahoudingen zijn vaak aandoenlijk - mijn lievelingsnaam is de duivenhouding). Daarbij maak je eerst een schouderstand en dan laat je je benen naar achteren zakken. Het is een onprettige houding, je hebt het gevoel dat je geen adem kunt halen omdat je nek en longen weinig ruimte hebben, maar de yin yoga gaat er juist om dat je in die onprettige houdingen (die met training/tijd vanzelf minder onprettig worden) ruimte vindt. En het was ook grappig, omdat het leek op hoe je als kind met je lichaam omgaat, gewoon iets uitprobeert en je benen ergens heen doet, iets dat er later eigenlijk niet vaak meer van komt, behalve met de yoga dan.
