23 april
We zijn als riet
De column van vandaag gaat over de absurditeit van het leven serieus nemen (in het licht van de maatschappelijke discussie over suïcide). Hier.
22 april
Lieve knie
21 april
Wat cijfers over kalfjes
Kalfjes op transport loeien voortdurend want ze begrijpen er natuurlijk niks van en hebben honger en dorst, en blijven dat doen, ook als er vertraging is, soms wel zestig uur lang.
In 2020 zijn er 1,6 miljoen kalfjes geslacht in Nederland (vorig jaar bijna twee miljoen). Op een paar uitzonderingen na (misschien honderd dieren in totaal) bleven ze nul dagen bij hun moeder (er zijn dus evenveel moeders die hun kind missen).
Kalfjes zijn een nummer.
Kalfjes leven de eerste weken van hun leven in een iglo of een eenlingenbox. 8,2% van de kalfjes tot drie dagen oud sterft in zo'n iglo, en 10,8% van de kalfjes van drie dagen tot een jaar sterft ook voortijdig. Uiteindelijk gaan ze natuurlijk allemaal vroeg of laat naar het slachthuis - vrijwel alle stiertjes vroeg, de meisjes die opgroeien tot melkkoe na een jaar of zes.
20 april
Glacier for president
In IJsland doet een gletsjer mee aan de presidentsverkiezingen. Ik vind het een geweldig initiatief. Lees hier meer. De website is ook goed, scroll even naar beneden voor de lijst mensen/dieren/anderen met bijzondere beroepen die het initatief steunen.
20 april
Kittens and cows
Vanochtend gaf ik een keynotelezing op de eerste conferentie voor critical animal studies in Rusland. Online, gezien de politieke situatie, en misschien überhaupt. Critical animal studies is een interdisciplinair vakgebied waarin denkers activisme met academisch werk verbinden, en alle vormen van onderdrukking willen bestrijden (onderzoek naar hoe structuren van onderdrukking verbonden zijn staat daarin centraal). Dat is dus per definitie ook kritisch naar het Russische bewind. Er is heel weinig ruimte voor protest in Rusland, maar aan de universiteiten nog wel wat. Ik vind het dapper van de organisatoren dat ze dit hebben opgezet en steun ze daarin graag. Je kunt hier meer lezen over de conferentie. Mijn praatje ging over meersoortig beraad, daarover later meer.
19 april
Schrijf een brief aan een niet-mens
In december gaf ik een zoomlezing bij de faculteit Nederlands van de Universiteit van Boekarest. Ik zou er eigenlijk in levenden lijve zijn maar de lc gooide roet in het eten. Naast de lezing zou ik een workshop geven, en die was vandaag online. Ik had de studenten gevraagd om een brief te schrijven aan een niet-mens (het thema was ‘mens en niet-mens’) en kreeg mooie en ontroerende brieven, aan een steen, de Donau, het water, maar ook aan het huis van vroeger, een foto, knuffelbeesten, huisdieren natuurlijk, de stadsduiven, techniek – waaronder een brief met antwoord, aan en van ChatGPT –, een liefdesbrief aan een tuin in de verte en eentje aan brood (van iemand op dieet), een schilderij van Turner, en meer. De brieven verraadden ook veel over de studenten in kwestie, waar ze mee bezig zijn, maar ook soms hun leven. Een van de studenten schreef bijvoorbeeld aan zichzelf als baby, op een foto. We hadden een mooi en open gesprek, ook al was het via zoom. En ik weet weer beter hoe de levens van mensen en niet-mensen verweven zijn. Het is een goede oefening, dus als je vanmiddag niets te doen hebt, schrijf dan een brief aan een niet-mens. Ter inspiratie kun je het gedicht Gesprek met een steen lezen van Wislawa Szymborska, dat is hier in het Nederlands te vinden. Of het begin van het boek Wit van Han Kang, hier.
18 april
Het Meersoortig Collectief heeft een website
De titel van deze post zegt het al, het Meersoortig Collectief heeft een website, gebouwd door Callum Dean. Je kunt er lezen over onze projecten en ideeën en werk bekijken. De website is hier te vinden.
18 april
Zelfportret
17 april
Tekening voor het muizenboek
16 april
Den Haag 2001
Dia, afgedrukt en ingescand.
15 april
Mijn naam
Mark Strand (mijn vertaling uit het Engels)
Op een avond toen het gazon goudgroen was
en de gemarmerde maanverlichte bomen verrezen als verse gedenktekens
in de geurige lucht, en het hele platteland klopte
van het getjilp en geruis van insecten, lag ik in het gras
en voelde de grote afstanden boven mij opengaan, en vroeg me af
wat ik zou worden – en waar ik mezelf zou vinden –
en hoewel ik nauwelijks bestond, voelde ik een ogenblik
dat de uitgestrekte sterrenclusterhemel van mij was, en ik hoorde
mijn naam als voor de eerste keer, hoorde hem zoals
je de wind hoort of de regen, maar zwak en ver weg
alsof hij niet aan mij toebehoorde, maar aan de stilte
waaruit hij was gekomen en waar hij naartoe zou gaan.
14 april
Wat overblijft
13 april
LEARN TO TRUST YOUR OWN EYES
Ik schreef vandaag over de Truisms van Jenny Holzer en die blijven steengoed. Zie bijvoorbeeld hier.
13 april
Hallo medewezen
(Ik vraag altijd of we er zo dicht langs mogen, deze bosbewoner vond het goed.)
12 april
Twee films
Evil does not exist, brulde een man bij de kassa van de bioscoop. Daarna brulde hij: praat ik te hard? Ik praat vaak te hard. Daarna hoorde ik niks meer. Misschien was de man zachter gaan praten, misschien had hij zijn kaartje gekregen en was het daarmee goed.
Ik was heel benieuwd naar Evil does not exist omdat ik Drive my car zo mooi vond, ook van regisseur Ryûsuke Hamaguchi. Evil does not exist is een langzame film over de botsing tussen mensen die in lijn met de natuur leven en mensen die de wereld naar hun hand willen zetten. Het bos is een van de hoofdpersonen en soms is het irritant als er mensen in beeld verschijnen. Ik zou wel twee films willen zien: deze, met het verhaal met de mensen, en een versie waarbij alle menselijke handelingen er uitgeknipt zijn. Misschien zie je soms mensen op de achtergrond of hoor je ze even. Mensen voegen vaak niet zoveel toe, ook al denken ze van wel. Op zich is hoe ze afgebeeld worden in deze film daarom wel goed, langzaam (hout hakkend, water scheppend, in discussie) en met veel herhaling.
De man die had geschreeuwd zat schuin voor me. Hij lachte twee keer tijdens de film, er werden twee grappen in gemaakt. Ik vond hem een sympathieke figuur.
11 april
Het kikvorsmannetje heeft ook betere tijden gekend
11 april
Ik vond je ergens
Ik vond je ergens in dat hele kleine streepje mogelijkheid tussen het niets en het niets, dat streepje in de tijd dat er eigenlijk helemaal niet had moeten zijn, dat het enige is wat er is, het had er net zo goed niet kunnen zijn, dat scheelt een haar, minder dan een haar, het scheelt het kleinste wat je je kunt voorstellen en het allergrootste want het is er nu eenmaal, zoals jij er bent en ik en de dagen een vorm hebben net als de duiven, zoals we iets weten van wat belangrijk is maar het nooit helemaal kunnen vastpakken – het raakt ons aan –, zoals de zee er is en de lucht spiegelt en een wereld vasthoudt, een wereld van leven in zich draagt en wij een zee in ons dragen vol leven die we nooit helemaal kennen maar die ons kent, en ik hoop dat je me vasthoudt, onder water, ik hoop dat je me daar herkent.
10 april
Zwaaien
Via via stuitte ik op de ontroerende fotoserie Leaving and Waving van Deanna Dikeman, waarin de fotograaf 27 jaar lang haar ouders portretteert als die haar uitzwaaien. Hier.
10 april
Doris op de pelsbarn die ze van Miriam kreeg
9 april
Oriëntatie
Ik kwam er net achter dat Disappearance at Sea van Tacita Dean online te bekijken is. De opname doet geen recht aan het werk, je kunt het beter in een museum of bioscoop zien (dat is een heel ander soort ervaring), maar het is beter dan niets. Het is een van mijn lievelingskunstwerken, ik weet niet precies waarom. Ik hou van vuurtorens omdat ze met hun ja/nee/ja van licht de zee imiteren (met zijn ja/nee/ja van golven, en eb en vloed). Alles verandert, niks verandert. En ik hou van de zee, van de avond die valt, het geluid van meeuwen. Maar dat is het allemaal niet. Het is een hypnotiserende film, die iets van de tijd vangt. Dat is het denk ik, dat me raakt, het vangen van de tijd in licht en donker, zee en glas. Kijk zelf maar (door te klikken op het vierkantje rechtsonderin kun je de video schermvullend maken).
9 april
Vrouwen en seks
Vandaag gaat de column in NRC over (praten over) vrouwen en seks.
8 april
Voor wie het nog niet zag
Een boswachter maakte een filmpje van een wolf die door een dassentunnel kruipt. Hier.
8 april
Zomer
Gisteren las ik het boek Summertime van Danielle Celermajer. Het boek begint met het verhaal van Jimmy het varken, hij verloor zijn vriendin Katy tijdens de bosbranden in Australië, vier jaar geleden. Katy en hij werden als jonge biggen gered uit de vee-industrie en hadden lang vooral elkaar. Na het verlies van Katy was hij diep in de rouw, hij at en dronk niet, ze wisten niet of hij het zou halen. Je kunt Jimmy's verhaal ook online lezen, hier. Celermajer woont met haar menselijke partner, ezels, varkens, paarden en anderen op een groot stuk land nabij het regenwoud. In Summertime beschrijft ze hun ervaring van de branden - ervoor, tijdens en erna. Het evacueren van de dieren, de zorg om hen en om de inheemse dieren en planten. Het is een aangrijpend boek, dat goed laat zien wat de impact is van klimaatverandering op degenen met wie we de wereld delen, en aanknopingspunten biedt om het anders te doen.
7 april
Een jaar zonder Olli
Zomaar wat foto's door de jaren heen.
6 april
Mijn vriend Olli
5 april
Inspiratie voor het leven met de wolf
In The Guardian las ik een mooi stuk over het samenleven van hyena's en mensen in Harar, een stad in Ethiopië. Hier.
4 april
Appel
Uit dezelfde serie. Ik hou van appels.
3 april
Geit
Voor mijn boekje over meersoortig beraad heb ik medewezens getekend. Dit is de geit.
2 april
De tijd van grijs, matblauw en lichtgroen
1 april
Leren twijfelen
Judith Butler werd in een interview met de New York Times over hun nieuwe boek (met de goede titel Who's afdraid of gender) gevraagd waarom mensen bang zijn voor hun ideeën. Butler merkte terecht op dat de angst of haat zich nu niet op hun ideeën richt, of de ideeën van een filosoof in het algemeen, want hij komt van mensen die hun werk niet hebben gelezen. Het is een reactie op een vermeende positie. Op krantenkoppen en social media slogans. Dat merk ik ook, het is een van de dingen die jammer zijn aan het schrijven van columns. Er zijn mensen die de columns lezen, maar de meeste reacties via mail, ingezonden brieven en op internet geven mijn positie niet of verkeerd weer. Nu is ergens over nadenken meestal beter dan er niet over nadenken, en ik zie de democratische waarde van een zin of slogan die het debat ingaat, zeker wanneer die kritisch is. Gedachten zijn nooit helemaal te besturen, woorden en ideeën kunnen zich in iemands hoofd nestelen en later tevoorschijn komen, iets teweeg brengen. Maar met een uitwisseling van gedachten of ideeën heeft het huidige debat weinig te maken. Ik schreef in een column al eens dat een van de waardevolle dingen die ik aan de universiteit leerde is het inhoudelijk met mensen oneens te zijn zonder daar zenuwachtig over te worden. Je kunt het oefenen en leren, kritiek incasseren en antwoord geven. Natuurlijk wordt het wel eens venijnig (hoewel dat in de internationale dierfilosofie erg meevalt). Maar de hele clou van de filosofie is dat je het met elkaar oneens bent en daarom beter leert denken. Je leert in gesprek met anderen je gedachten beter verwoorden en past je positie aan. Dat houdt dus ook in dat je leert twijfelen. Eigenlijk ben je de hele tijd bezig je positie te verbeteren door de losse onderdelen ervan af te wegen tegen andere posities. Studenten moeten dat ook echt leren. Ze moeten leren lezen, hun eigen onmiddelijke oordeel over een tekst opschorten tot ze die tekst begrijpen, leren hun standpunt te beargumenteren (en onder woorden te brengen: dat is moeilijker dan je denkt) en leren dat het nooit af is, dat je steeds wikt en weegt. Dat geeft een enorme vrijheid, maar daar moet je wel tegenkunnen.
31 maart
Vier mieren
Sinds een week of twee wonen er vier mieren op de vensterbank. Ik weet niet waarom. Ik weet ook niet waar ze vandaan komen. Het is voor het eerst sinds ik hier woon. Ze concentreren zich op het gebied rondom de siernetel en patrouilleren daar een paar keer per dag. Ik denk dat ze uitrusten in het richeltje van het raam, maar weet dat niet zeker. Misschien patrouilleren ze dan elders. Ik lees dat mieren zo’n 250 dutjes per dag doen, van een minuut. In totaal slapen ze vier of vijf uur per etmaal. Dus ze halen wel veel uit een dag. Het is leuk om naar ze te kijken, ik ben blij dat ze er zijn.
30 maart
Groot brood
Er is al genoeg klein brood, denk groot. Groot brood.
29 maart
Met een zonnebril op de tunnel inrijden
Elke keer als ik met een zonnebril op een tunnel inrijd voelt het als een metafoor. Voor de Nederlandse mens in deze tijd, en eigenlijk ook voor de mensen in het algemeen. We hebben het ons gerieflijk gemaakt in het licht en nu weigeren we onze zonnebril af te zetten terwijl hij ons zicht belemmert. We vertrouwen erop dat we straks weer in het licht zijn en in de auto is dat ook zo, maar als mensheid denk ik eigenlijk niet dat we er nog uitkomen, en dat de tunnel zich zal versmallen. Het gaat alleen te langzaam, voor de menselijke schaal, per tientallen jaren, waardoor mensen het niet kunnen vatten.
28 maart
Omgevallen doorgroeien
27 maart
Anders leren
In The Guardian lees ik een leuk artikel over het onderwijs in Estland. Daar gaat het blijkbaar heel goed met het leren, in tegenstelling tot hier. Vrijheid, creativiteit en zelfstandigheid zijn belangrijk, net als rust, maar de lessen lijken ook interessant. Hier.
26 maart
Dier is een mensenwoord
In de column van vandaag betoog ik dat we afmoeten van het woord 'dieren' omdat het de echte dieren kwaad doet. Hier.
25 maart
De sleutelhanger van het Hans Lilje Haus
25 maart
2070
De paddenwerkgroep was succesvol dit jaar: we hebben (meer dan) 2070 dieren geassisteerd. Er steken nog wel wat padden, kikkers en salamanders over, maar de grootste piek is voorbij. De schemer valt ondertussen later in dus ze lopen ook minder gevaar. Bovendien wordt het de komende dagen koud en droog. Ik heb de werkgroep voor dit jaar dus opgeheven. Voor volgend jaar hoop ik dat we borden kunnen plaatsen, omdat er toch elk jaar veel slachtoffers vallen (ik denk 5%, misschien iets meer). Het zou het beste zijn om de buurt af te sluiten, maar gezien de negatieve houding tegenover dieren en de natuur in dit dorp zie ik dat niet snel gebeuren.
24 maart
De kunst van het afplakken
En als bonus:
24 maart
Kattenpak
Vanochtend sprak ik op de beurs over Voorwaarts (dat is recent in het Duits verschenen). Tegelijk met de Buchmesse in Leipzig was er een mangabeurs (net als vorig jaar), dat betekent veel verklede tieners. Drie van hen (twee in kattenpak, een met een grote zilveren pruik) zaten bij het optreden, en ze knikten verwoed bij alles wat ik zei. Zo verwoed dat ik me afvroeg of ze iets hadden gebruikt. Later zag ik ze bij de boeken, ik weet zeker dat ze een exemplaar van Voorwaarts zochten.
23 maart
Leipzig
Het regent in Leipzig. Ik zit in hetzelfde hotel als vorig jaar, en dat is prettig - ik hoefde niet te zoeken toen ik uit de trein kwam, heb voor het inchecken boodschappen gedaan (ook nog uit eten is too much). Ik ben hier net als vorig jaar voor de boekenbeurs, de Leipziger Buchmesse. Nederland en Vlaanderen zijn gastland, dus er zijn veel Nederlandse schrijvers. Ik trad gisteravond met Stefan Hertmans op in het Apothekenmuseum, dat zoals de naam al aangeeft een apotheekmuseum is. Het was vol, alleen zaten de toeschouwers over drie kamers verspreid waardoor ik twee derde van hen niet kon aankijken. Ik weet niet of dat erg was.
Omdat ik morgen weer moet optreden heb ik vandaag tijd om in het daglicht de stad te zien. De fietspaden hebben een mooie kleur. Het museum voor hedendaagse kunst viel tegen, en het Bachmuseum was heel klein, het bestond uit drie kamers en het belangrijkste wat er te zien was, waren een paar handgeschreven composities. Voor het kabinet met grafvondsten stond een reisleider die iets vertelde, een van de grafvondsten leek van een afstand een gebit, maar dat zal het wel niet zijn geweest. Het zal een raadsel blijven.
22 maart
De contemplatie
In Hannover zit ik per ongeluk in een evangelisch hotel. Het is van de Hans Lilje Stiftung die de dialoog tussen de kerk en de samenleving en wetenschap wil verbeteren. Het is een zeer prettig hotel: kalm en rustig, ook al is het midden in de stad, met heel vriendelijke medewerkers. Het is ook heel goedkoop. Er is geen wifi, misschien om de contemplatie optimaal te laten verlopen. Op het nachtkastje liggen oordoppen, tegen het geluid van de kerkklokken die elk kwartier luiden. In de ontbijtzaal was er geen muziek, op zich heerlijk, maar ik begrijp nu waarom er in ontbijtzalen normaal gesproken wel muziek is: dan hoor je de anderen niet zo hard eten. Verder zijn de radiatoren een eervolle vermelding waard.
21 maart
Helder
In de trein lees ik de korte roman Clear van Carys Davies. Een predikant vertrekt naar een klein eiland om de man die er al zijn hele leven woont te vertellen dat hij het moet verlaten, dat klinkt saai, maar na een aanloop is het mooi. Om de personages, maar ook vanwege de taal. De man op het eiland spreekt Norn, een uitgestorven taal die ten noorden van Schotland werd gesproken (op de Shetlandeilanden, de Orkneyeilanden en in Caithness), en hij leert zijn taal aan zijn bezoeker. Het Norn is een taal met veel woorden voor mist (skump, gyolm, blura, ask, dunk, syora, mirkabrod, groma, rag, nombrastom, dalareek, himna, yema, dom), de bewegingen van de zee (gilgal, skreul, pulter, yog, fester) (en veel andere woorden voor de geluiden die de zee maakt), het moeras (gob, gagl, degi, dyapl, dwog, diun), de wind (binder, gas, asel, geul) en de wolken, en andere natuurverschijnselen, en vaak verwijzen de woorden die naar de natuur verwijzen ook naar iets anders, iets tussen mensen, of iets metafysisch, bijvoorbeeld over einde en begin. Het Nederlands heeft weinig woorden voor de natuur, zelfs niet voor de luchten, die hier zo groot en aanwezig zijn, en niet voor het licht. Soms vraag ik me af hoe ons bestaan eruit zou zien als dat wel zo zou zijn geweest. Dat we onszelf via de omringende wereld beter hadden kunnen begrijpen. Ik hou van simpele woorden, die veel reflecteren (zee, wit, mist, sneeuw). Maar toch.
20 maart
Tierkunst als weltbildende Praxis
Voor de bundel Nichtmenschliche Ästhetik. Kuratieren jenseits des Menschlichen, samengesteld door Jessica Ullrich, schreef ik een hoofdstuk over dieren als kunstenaars, en meer algemeen een meersoortige benadering van kunst. Als je Duits kunt lezen en universitaire toegang hebt, dan kun je het stuk hier vinden. Als de website van het Meersoortig Collectief online is dan kun je de Engelse versie lezen (de Duitse is vertaald door Ullrich).
19 maart
Symposium over nieuwe rituelen voor de meersoortige samenleving
In mei en oktober organiseer ik een online symposium over nieuwe rituelen voor de meersoortige samenleving. Het is in het Engels, en hopelijk komt er ook een website bij. Ik plak de aankondiging en het programma hieronder. Als je ze wil bijwonen, stuurt dan een bericht naar dierfilosofie@gmail.com.
New Rituals for the Multispecies Community
Symposium, University of Amsterdam, online
Animals and plants are not things but active agents who have their own interests, desires and projects in life. Their voices, agency and expressions have long been silenced by humans, and human ideas about them are often shaped by prejudice and ignorance. Moving beyond anthropocentrism in culture and politics therefore requires not only critique of existing power relations, but also new ways of engaging with nonhuman agents. Finding new forms of communication and building relations also matters with regard to taking seriously the voices of human children and youth, and adult humans who express themselves in ways that differ from the norm. In these online workshops we explore the role of rituals in working towards new, more just and caring multispecies forms of community. Rituals often center embodied acts, instead of rational forms of human speech. They are also often habitual, and involve using the imagination. For these and other reasons, rituals well suited to acknowledge and include the agency and subjectivity of nonhumans, human children, and certain neurodiverse humans. In the workshop we focus both on the creation of new rituals and reinterpreting existing rituals, from the perspective of art, activism, philosophy and theatre.
Program New Rituals for the Multispecies Community I
16 May 2024, 15-18 CET.
15-15.10 Welcome and introduction
15.10-15.55 Ike Kamphof: Shapes of a Multispecies Lifeworld. Engaging with Amphibian Migrations
15.55-16.40 Eva Meijer: Organizing Dog Dinners with Dogs
16.40-16.50 Break
16.50-17.35 Miek Zwamborn: Tidal Genesis. Honouring Seaweed by Coastal Communities
17.35-18.00 Discussion.
Program New Rituals for the Multispecies Community II
10 October 2024, 15-18 CET.
15-15.10 Welcome and introduction
15.10-15.55 GC Heemskerk and Jessica Ullrich: Curatorial Guidelines for Plants and Art Exhibitions
15.55-16.40 Alexandra Broeder: The Omen
16.40-16.50 Break
16.50-17.35 pattrice jones: Multispecies Rituals at VINE Sanctuary
17.35-18.00 Discussion.
18 maart
Ontmoeting
17 maart
Taoïsme en dierethiek
Gisterochtend gaf ik via zoom een lezing voor een groep Chinese dierendenkers. Jin, een van de leden van de werkgroep dierfilosofie, komt uit China en doet hier promotieonderzoek. Ze maakt deel uit van een groep Chinese dierethici, en vanwege mijn interesse in taoïsme en dieren spraken we af dat ik hen via zoom over mijn werk zou vertellen, waarna we een gesprek zouden hebben over taoïsme en westerse dierethiek/dierfilosofie, activisme en aanverwante zaken. Het was een open gesprek, binnen de grenzen van hun veiligheid, en ik heb veel geleerd over het Chinese denken over dieren, en meer algemeen de situatie in China voor activisten en wetenschappers. Het wordt vervolgd.
17 maart
Een vreemde steen
17 maart
Frans de Waal
Ik lees net dat Frans de Waal is overleden. Ik wist niet dat hij ziek was, hij leek nog midden in het leven te staan, met onderzoek en boeken. Het werk dat ik doe in de dierfilosofie is mogelijk gemaakt door het werk van mensen als De Waal, die binnen de wetenschap (met het gereedschap van de wetenschap) het antropocentrisme van eerdere wetenschap ter discussie stellen en dieren niet langer als machines zien. Ik ben het met veel van zijn conclusies niet eens, en niet met zijn onderzoeksmethoden (dieren bestuderen in gevangenschap), en ook niet met zijn uitspraken over taal, maar tegelijkertijd is mijn uitgangspunt niet zo anders dan het zijne: andere dieren zijn wezens met innerlijke levens op wie we vaak lijken en van wie we kunnen leren. Hij wordt ook in de dierfilosofie veel geciteerd. Als ik had geweten dat hij ziek was zou ik hem wel een mail hebben gestuurd om hem te bedanken voor zijn werk (we hebben alleen heel sporadisch mailcontact gehad). In de NRC staat een mooie necrologie.
16 maart
Wat dan?
Wat als je eigenlijk ergens los in het heelal hangt zonder wat dan ook om je aan vast te houden?
Wat als de goden eigenlijk vogels zijn of andersom?
Wat als er eigenlijk echt alleen dit moment bestaat?
Of dit moment?
Of alle momenten samen tegelijkertijd?
Wat als je veilig zou zijn?
Wat als dat?
Wat als dan?
Wat dan?
15 maart
Doris met een aantal van de dingen waar ze bang voor is (maar wel minder bang dan vroeger)
14 maart
Aalscholverperformance
Op 22 november 2019 plaatste ik ook al eens een foto van deze performance op mijn weblog. Ze doen hem dus al lang.
13 maart
Berichten uit het paddenhospitaal
De paddentrek is nog volop aan de gang. We hadden een piek in februari, heel vroeg, toen het een paar dagen warm was. Daarna was het rustiger tijdens de koudere dagen en nu worden de kikkers wakker. Ik heb dit jaar veel vrijwilligers, maar evengoed zijn er slachtoffers. De overgrote meerderheid van hen redt het niet, maar soms hebben ze wat extra ondersteuning nodig.
Deze persoon was in een put gevallen met bijtend schoonmaakmiddel. Ze heeft een uur geweekt in de waterbak en smeerde hem toen ik even met Doris ging lopen.
Deze persoon is er niet goed aan toe, ze heeft waarschijnlijk een aanrijding meegemaakt maar geen uiterlijke verwondingen, dus ze heeft een kans om het te redden en komt nu bij in mijn tuin.
Deze twee padden zitten al twee weken in een put. Het vrouwtje heeft al een man op haar rug dus kan er niet via het gaas uit. Als het goed is komt de buitendienst ze vandaag na een heleboel mails bevrijden.
12 maart
Een pleidooi voor politieke verbeelding
Vandaag in de krant.
11 maart
Stiltedag
Vandaag is het Nyepi oftewel nieuwjaarsdag oftewel Dag van de stilte op Bali. Ik lees op internet dat je op Bali op deze dag niet naar buiten mag en de uren in stilte, en vastend, doorbrengt. Toeristen mogen ook hun hotel niet uit, vliegtuigen landen niet en vliegen om. Je mag geen water koken of autorijden, alle instellingen zijn gesloten. Het is om de kwade geesten te misleiden, die stilte, en het licht uitdoen, zo lijkt het net alsof het eiland onbewoond is. Maar het lijkt me ook een vorm van reiniging. Dit lijkt me een heel goede dag om in Nederland in te voeren, in plaats van feestdagen die gericht zijn op consumeren en gebruiken. Geen telefoons, geen computers. Luisteren naar je eigen gedachten en je bloed dat ruist. En daarna beter begrijpen wat je doet als je met iemand spreekt, als je naar buiten gaat, hoe je ermee ingrijpt in alles wat bestaat.
10 maart
Schrijven in de lucht
Ik had vanochtend geluk want er vlogen heel lang spreeuwen over mijn hoofd. Dat vind ik het fijnste wat er is, als er vogels over mijn hoofd vliegen.
9 maart
Voorhoofd
Vorige week ontmoetten Doris en ik haar bewonderaar weer, een grote witte hond (een Pyrenese berghond) van anderhalf. Doris vindt hem eng omdat hij zo groot is, maar ze vindt hem ook wel leuk. We zien hem af en toe, en tegenwoordig kwispelt ze naar hem, dus het leek me een goed moment om wat dichterbij kennis te maken. Hij probeerde een paar spelbuigingen uit maar Doris hapte in de lucht naar hem. Toen ging hij liggen en straalde kalmte uit. Doris bleef in de lucht happen maar snuffelde tussendoor ook aan zijn voorhoofd, hij gaf haar de tijd en daarna stond hij op en maakten ze allebei wat spelbuigingen. De ontmoeting ontroerde me omdat het zo'n mooie manier is om met de angst van iemand anders om te gaan, en omdat hij Doris zag - Doris wordt vaak verkeerd begrepen - en wist wat hij moest doen om haar vertrouwen in hem te geven. Hij gaf haar ook zijn vertrouwen, door haar dichtbij zijn gezicht in de lucht te laten happen. Ik denk dat het luchtbijten volgende keer achterwege kan blijven.
8 maart
Rijswijk 2001
8 maart
Een beetje Emily Dickinson op de vrijdag kan nooit kwaad
In this short Life that only lasts an hour
How much - how little - is within our power
7 maart
Steen van het strand
7 maart
En ook wat nieuwe tekeningen
Hier.
7 maart
Nieuwe dierenkunst op het blog van het Meersoortig Collectief
Waaronder halsbandparkietarchitectuur, rattentunnels en een nieuwe performance van Rani. Hier.
6 maart
Hoorn (Markermeer) 1998
6 maart
Het leven met of zonder staart
In de krant las ik vorige week dat het misschien gewoon toeval is dat we als diersoort geen staart hebben. Staarten hebben voordelen (evenwicht, klimmen, temperatuurregulatie) en weinig nadelen, hoewel je natuurlijk gewond kan raken aan je staart en andere dieren je staart kunnen pakken. Misschien hadden we kunnen schrijven of schilderen met onze staart (tegelijk schrijven met de handen en schilderen met de staart), of muziek maken, en in het aanraken van anderen kan een staart ook van pas komen (ik denk aan de muizen die graag staart in staart zaten). Qua mode biedt het ook kansen. Dus misschien moeten we weer die richting op evolueren, ik wil ook graag een vacht, zodat we in bomen kunnen gaan wonen en de huizen en auto's niet meer nodig hebben.
5 maart
Precies een mooi plekje gevonden naast de 7
5 maart
Het einde in de terugkeer
Mijn eerste schreden in de wereld, in december vorig jaar, voelden als een voorwaardelijke vrijlating na een lange gevangenschap en brachten geluk mee. Nu ervaar ik iets heel anders: de plekken waar ik kom doen me denken aan de eerdere keren dat ik daar was, in een leven dat als een ander leven voelt, waarvan ik afgesneden ben. Donderdag was ik in Utrecht, het is een extreme luxe om met de trein te kunnen reizen en de wereld te zien. De stations te kunnen zien die ik zo goed ken, waar ik zo vaak stond te wachten. Maar ik zag ook mezelf van eerder, op momenten en met wezens die er niet meer zijn. Alsof ik terug in de tijd reisde en ergens afscheid van nam. Vandaag stapte ik uit bij metrostation Weesperplein. Ik woonde twee keer in mijn leven bij metrostation Wibautstraat, de volgende stop (vlakbij), en dacht vandaag vooral aan die eerste keer (eind jaren negentig, ik woonde in de Swammerdamstraat, schuin achter de Ysbreeker). Zoveel tijd geleden, altijd die UvA (de enige universiteit waar ik echt van hou, maar universiteiten zijn net als natuurverschijnselen onverschillig), het metrostation rook naar wiet zoals het hoort en de straatjes liepen zoals altijd, en ik liep er ook nog. Maar het had net zo goed niet zo kunnen zijn. Misschien is dat het melancholische van nu, het besef dat het aan een zijden draadje hangt, wat je kan, of je iets ooit nog zal kunnen.
4 maart
Leyweg Den Haag (2006)
3 maart
Ursulakliniek Leidschendam (2000)
Bekijk de hele serie: hier.
3 maart
Rood
Ik lees Wrong Norma van Anne Carson. Ik las een paar jaar geleden Autobiography of Red (rood is mijn lievelingskleur) en het vervolg Red Doc> en het vreemde is dat ik nooit zou zeggen dat het de meest indrukwekkende boeken zijn die ik ooit las, integendeel, maar dat ik er wel heel vaak (buitensporig vaak) aan moet denken. Dus ik ben benieuwd wat er met dit boek zal gebeuren (het is een mooie uitgave, met naast tekst ook tekeningen, foto’s en collages).
2 maart
Girl
1 maart
Missing Winter
Ik schreef een tekst over het missen van de winter, met foto's erbij. De tekst is nu gepubliceerd in Oxford Public Philosophy, en wel hier. Het is deel van een langere serie filosofische beeldessays (waaronder ook Portret in bomen). Het is een mooi vormgegeven uitgave, je leest het hele tijdschrift hier.
1 maart
De muizen van Gertrudis van Nijvel
Gisteravond gaf ik de eerste langere lezing sinds de terugval in oktober, in de Geertekerk in Utrecht. De lezing ging over de muizen (ik ben bezig met een boek over de muizen) en wat we van ze kunnen leren. Na afloop kwam er iemand naar me toe die gids was geweest in de kerk. Ze vertelde me dat de Geertekerk genoemd is naar Gertrudis van Nijvel, een vroeg-middeleeuwse heilige die vaak werd afgebeeld met muizen op haar staf, of naast haar terwijl ze bad. Nu weet ik dat ze meebidden, zei de vrouw tegen me, over de muizen.
Gertrudis van Nijvel bekommerde zich om de armen (ze leefde zelf in armoede), weduwen, reizigers en stervenden, ze was ook patrones van ziekenhuizen en tuin- en veldvruchten. Ze werd aangeroepen als ratten of muizen ergens de oogst bedreigden, en is (misschien daarom) volgens sommigen de patroonheilige van katten. Misschien luisterden de dieren naar haar (ik lees op internet over een muizenval op een schilderij, maar op verschillende afbeeldingen die ik vind lijkt ze in harmonie met de ratten en muizen te zijn). Het lijkt me fijn als er ratten en muizen op je staf komen zitten. Op internet lees ik ook dat muizen symbool staan voor overleden zielen. Maar de muizen zijn in dit verhaal ook echt muizen.
Gertrudis van Nijvel stierf op drieëndertigjarige leeftijd, verzwakt door het vele vasten in haar leven, we zouden nu zeggen: ze stierf aan anorexia, maar wat is wat.
29 februari
De drakenbloedbomen
Tijdens een wandeling door de buurt vonden Doris en ik een drakenbloedboom, of eigenlijk drie in een pot (nogal zwaar maar het lukte me hen mee te nemen). Tijdens het verpotten viel hen in drie delen uiteen, die ik eigen potten gaf, waarna ik me afvroeg of dat niet zielig was omdat ze nu niet meer met hun wortels tegen elkaar kunnen spreken. Van B. kreeg ik de tip om ze bij elkaar te zetten zodat ze elkaar kunnen voelen/zien/horen, en te vertellen wat er is gebeurd.
28 februari
Bijzonder dierennieuws gisteren
De damherten waren eerder in Europa dan de mensen. Er zijn mensen die denken dat wie ergens het eerst is, ook het meeste recht heeft op die plek. Ik behoor niet tot die mensen maar duidelijk is wel dat damherten hier minstens zoveel horen als wij.
Ook las ik over een Myanmarees minivisje, de 12 millimeter lange Danionella cerebrum, dat 140 decibel geluid kan maken, dat is zo hard als een boorhamer. Het visje heeft daar een speciaal orgaan voor. Ze wonen in troebel water, en misschien helpt dit geluid ze bij communicatie over lange afstanden; onderzoekers denken ook dat machtsverhoudingen een rol spelen.
En ik zag een aangrijpende video van een koala die rouwt om zijn dode partner (een dierenorganisatie nam hem mee voor een gezondheidscontrole, maar je ziet toch dat hij gewoon verdrietig is) (je kunt wel ziek worden van verdriet natuurlijk).
27 februari
De eenzaamheid van ziekte
De column van vandaag gaat over de eenzaamheid van ziekte, en de veranderingen in de tijd die lang ziek zijn met zich meebrengt. Hier.
26 februari
Schelpen
26 februari
Over de steen
Regendruppels trekken sporen over de steen voor de deur. Ze vangen het licht, lijken gangen te graven in de lucht die gang voor gang dichter bij elkaar komen in een patroon dat logisch maar niet te voorspellen is. Na een paar minuten is de hele steen nat en verandert het licht in donker, hoewel ik niet weet of dat laatste door de druppels komt of doordat de wolken zich verder samentrekken.
25 februari
Op boomhoogte
Ik liep vandaag over de touwenbrug van Chiel Kuijl in de tuin van museum Kranenburgh. Dat was ooit onderdeel van het kunstwerk Concentraties dat over de hele tuin liep, nu helaas niet meer want ik vond het heel leuk om te doen. Dus als je daar eens in de buurt bent, vergeet de touwenbrug niet. Het museum zelf is ook de moeite waard.
24 februari
Lieve berk
Ik ben bezig met de organisatie van twee symposia over de rol van oude en nieuwe rituelen, die het actorschap van niet-mensen serieus nemen, in het werken naar een meer rechtvaardige en zorgzame meersoortige gemeenschap. Over hoe rituelen met en voor dieren eruit moeten zien, weet ik redelijk wat, maar van bomen en planten minder. Ik lees een boek over de rol van heilige bomen in de Indiase milieubeweging en kwam een tekst tegen van de Estse onderzoeker Madis Arukask over animistische boomrituelen van de Wespen en de Woten, Oostzee-Finse volkeren. Arukask schrijft bijvoorbeeld over vrouwen die de boomgeesten aanspreken in individuele bomen (de bomen staan voor zichzelf en voor iets groters). Hij mocht mee met M.A. en schrijft het volgende:
M.A. was no longer going regularly into the forest to pick berries, due to her age (over 80) and health. On this occasion, she approached the chosen birch tree, put aside her [walking] stick, and hugged the tree with both arms. Caressing the trunk in a top-down direction from time to time, she said: ‘Dear birch, dear birch, you darling tree of mine. You’ve grown big, thick, our darling Vepsian tree. Give me health, strength. Your soft leaves, your thick branches. Grow big, beautiful, oh darling tree of mine. I can’t see you (every time). You give me health, you give me strength, you give me an easy journey (home), the health to get back home. You, my darling birch, you give …, you do much good.’ This went on for about a minute; she then took her stick and stepped away from the tree. Then she sang an old springtime circle dance song, performed on Trinity Sunday, recalled from her youth, and dedicated it to the birch tree. Traditionally, during Trinity week [the Veps] used to bring a small birch tree from the forest, sing and dance around it, and take off some branches [for fertility]. The song contained themes like those she had used when addressing the tree, describing it growing tall with thick foliage.
Zo zijn er meer rituelen, zoals het simpele groeten van de bomen en het bos als je het bos ingaat. Er zijn ook manieren om het bos aan te spreken over dieren en mensen die erin verdwenen (en om te vragen hen terug te brengen). Zo omgaan met bomen helpt in elk geval het vormen van een nieuwe houding. Met dieren kan het ook nieuwe manieren van communicatie (en begrip) tot stand brengen.
23 februari
Hallo klein vriendje
23 februari
Vouwen
Ik mail de vrijwilligers van de paddenwerkgroep wekelijks met een update over de overgezette dieren, het weer, en leuke weetjes over amfibieën. Gisteren mailde vrijwilliger Wiesje me een weetje terug, over de salamanders in haar vijver. Die vouwen hun eitjes - soms wel 300 - in de bladeren van waterplanten. Op internet lees ik dat ze dat met hun achterpootjes doen. Een heel karwei.
22 februari
Weer een dag in het patriarchaat
In Eye zag ik Poor Things van Yorgos Lanthimos. Ik vond The Favourite heel goed en zijn andere films niet, maar wilde deze film proberen. Het bleek een seksistische fantasie over feminisme. Emma Stone speelt Bella Baxter, een Frankensteinachtige figuur die volgens de recensies feministisch gedrag vertoont, maar de film herhaalt vooral seksistische figuren (zowel in het afbeelden van de seks als in hoe vrouwen worden onderdrukt en hoe ze zich eraan ontworstelen – het was ook cliché). Na afloop kwamen er op station Noord zes jongens van een jaar of veertien naast me staan. Ze spraken over meisjes die vooral goed waren voor het pijpen, en over de lelijkheid van sommige. Ook spuugden ze vaak op de grond. Ik deed mijn oordoppen in, pick your battles, maar toen gooide een van de kinderen een flesje cola naar een duif die een donut at (ik kon niet zien of het raak was). Dus ik deed mijn oordoppen uit en begon aan een tirade, over hoe je over vrouwen moet spreken en met kwetsbare wezens moet omgaan, en hoe je een waardevolle toekomst kunt nastreven voor jezelf. Ze deden stoer, maar ik las in de ogen van een paar jongens dat het wel aankwam (ik droeg mijn Stella McCartney Adidassen, dat helpt). Er kwam nog een groepje jongens bijstaan, dus ik had best redelijk wat publiek. Toen kwam de bus, de meeste jongens gingen ook mee, maar gelukkig gingen ze achterin zitten, ik deed mijn oordoppen weer in en mijn mondkap op, dat is best een fijne combinatie.
21 februari
Schelp
Een werk van zand, zee en wind.
21 februari
Keuzes
Door Boris Novak. Ik vertaalde de Engelse vertaling van Mia Dintinjana.
Tussen twee woorden
kies het zachtere.
Tussen een woord en stilte
kies luisteren.
Tussen twee boeken
kies het stoffigste.
Tussen de aarde en de lucht
kies een vogel.
Tussen twee dieren
kies wie je het meest nodig heeft.
Tussen twee kinderen
kies allebei.
Tussen het kleinere en het grotere kwaad
kies geen van beiden.
Tussen hoop en wanhoop
kies hoop:
het zal zwaarder zijn om te dragen.
20 februari
Interessante links voor de dinsdag
GC Heemskerk attendeerde me op het bestaan van het Walking Lab, die wandelingen onderzoeken en met wandelingen de wereld onderzoeken. Ze hebben bijvoorbeeld onderzoeksmethode die ze Queer Walking Tours noemen. Hier.
Ook las ik een lieve tekst van Greta Gaard over boeddhisme, ecofeminisme en de meersoortige wereld. Hier.
In de herhaling: de Red Hand Files van Nick Cave. Omdat het een heel goed project blijft.
19 februari
Raamrand
19 februari
De salamandermetamorfose
Het is een goed salamanderjaar. Om een reden die voor mij waarschijnlijk verborgen zal blijven hebben ze hun winterhabitat uitgebreid: op de stoep waar ik vorig jaar misschien twee of drie kleine watersalamanders vond, heb ik er nu al minstens dertig overgezet. Ook op de geijkte plekken steken er meer de straat over dan eerdere jaren. Als wij de salamanders overzetten zijn ze donkerbruin (met vlekken en bij de vrouwtjes een rugstreep, maar dat valt nauwelijks op in het donker), alleen hun buik is geel met donkere stippels. In het water veranderen ze van kleur, ze worden geel met oranje en blauw, en hebben zwarte stippels over hun hele lichaam. De mannetjes houden van grote vrouwtjes en proberen hen te verleiden door met hun staart te bewegen. Ze hebben verschillende staartbewegingen: op Wikipedia lees ik dat de staart ‘golvend, waaierend of zweepachtig’ kan worden bewogen. De vrouwtjes voelen de waterdrukgolfjes, en ruiken de lokstoffen die naar ze toe worden gewaaierd (dit klinkt nogal heteronormatief; over queer kleine watersalamanders lees ik niets, maar die zullen er ook zijn). Dit speelt zich allemaal af in de vijvers van dit dorp, die zo grijs en onbetekenend lijken.
18 februari
Maar
1. De trein beweegt. Het is een soort gezoem en getril. Omdat ik in de trein zit en de trein veel groter is dan ik beweegt de trein ook mij. Het zoemende getril voegt zich bij de geluiden en gevoelens in mijn lichaam. Tussen de trein en mij is een heel kleine oppervlakte waar we samenvallen (zo plat als het woord ‘tussen’).
2. De stoelen zijn oud en rood, oud rood, dus dubbel oud en dubbel rood. Sporen van iets scherps, van de tijd en wat zacht is vertakken zich over de zitting. Een stoel te zijn voor bepaalde tijd, voor niemand gedichten te schrijven en niet te weten van de padden en hun tocht en hoe wij zoveel routes verstoren. Hooguit van het uitzicht, de andere stoelen en de vele types mens.
3. Gisteren zag ik dat jonge wilgen (niet meer dan takken, opgeschoten) soms heel kleine katjes dragen.
4. Nu weet ik het zeker: als je onderweg bent, verandert de tijd in ruimte.
5. Zoveel soorten van alles: soorten vermoeidheid, soorten missen, soorten gebouwen in een stad.
6. Op het terras zitten een jongen en een meisje, zij draagt een leren jack en hij heeft een analoge Nikon om zijn hals. Ze eten hier straks omdat het zaterdag is en ze iets willen doen dat bijzonderder is dan naar de snackbar gaan. De tram stopt voor de deur, deze straat kan van alles aan, kleine vierkante steentjes, een vermoeide vrouw met een donkerblauwe jas (een geklede jas, denk ik) op een fiets, een man in het zwart met een statief. Ik zit hier maar ik voel me niet vrij (maar ik zit hier).
17 februari
Antwerpen
16 februari
Navalny
Op de website van 2Doc is de documentaire Navalny te zien, over zijn vergiftiging en leven - bekijk hem vooral want het is een krankzinnige film en een eerbetoon aan deze dappere man. Vanavond op tv.
16 februari
Leven met anderen
Er staat een mooi interview van Marjan Slob met Donna Haraway in de NRC. Zoals jullie weten ben ik kritisch over Haraway, vooral haar ideeën over proefdieren zijn niet oké, maar ze heeft ook veel zinnigs te zeggen. Hier.
15 februari
De exceptionalisten
Vandaag luisterde ik naar een lezing van psycho-analyticus Sally Weintrobe over psychoanalyse en de klimaatcrisis. Weintrobe schreef onder andere het boek Psychological Roots of the Climate Crisis, over onze 'culture of uncare'. Een van de kernbegrippen daarin is exceptionalisme, de houding waarin mensen hun onzorgzame kant laten prevaleren boven hun zorgzame. De exceptionalisten zien zichzelf als ideaal, vinden dat ze recht hebben op wat ze dan ook willen, en gebruiken magisch denken om van moreel ongemak over hun ideeën en handelen af te komen. Deze houding zit in ons allemaal, maar we kunnen hem bestrijden. En hij zit ook in onze samenleving, en daar moeten we hem bestrijden. In een culture of care wordt de zorgzame houding van individuen gesterkt, voorbeelden daarvan zie je in klimaatactivisme. Als het je interesseert kun je via google podcasts en lezingen van Weintrobe vinden.
14 februari
Monk op Valentijnsdag
In de Oude Kerk bezocht ik de tentoonstelling van Meredith Monk (Calling). Monk is een componist die bekend is van haar werk met stemmen. In de tentoonstelling vond ik de muziek het mooist, en twee kleinere installaties. In de ene kijk je door boomstammen heen, in de andere wordt een bewegend paard op een doek geprojecteerd, hij of zij lijkt op de muziek te dansen (zie de foto's hierboven). Op youtube vind je Monks Cow Song. Turtle Dreams staat ook op youtube, hier.
Het miezerde en onderweg zag ik veel jonge mannen met bossen rozen en tulpen, een bepaald slag mannen, met sneakers en gel, hoewel er ook een man in een pak tussen zat. In de bus zaten twee meisjes die elkaar kenden naast elkaar zonder te praten. Het ene meisje hield vier rozen vast, het andere had er nul gekregen.
13 februari
Twee dagen
De zwarte vlekjes zijn kuifeenden.
13 februari
Waar blijven de longcovidprotesten?
Vandaag gaat de column over het gebrek aan zorg voor en solidariteit met mensen met long covid. Hier.
12 februari
Vaasje II
11 februari
De paddentrek
De paddentrek is weer begonnen. Ik zag er dit jaar erg tegenop: ik kan weer dingen doen maar ben nog niet hersteld, en het houdt voor mij veel mails en veel lopen in (naast mijn werk en huishouden). Ook vond ik op dag twee een zwaargewonde pad die ik moest doodslaan en op dag drie een zwaargewonde salamander die ik moest doodmaken. Dat vind ik heel erg om te doen, maar het moet. Ik vraag me altijd af wat ik zou willen als ik hun positie was. Maar goed, gisteren waren er redelijk wat vrijwilligers op de been en hebben we 88 salamanders en 23 padden in veiligheid gebracht. Dus het is niet voor niks.
11 februari
Zelf versus wereld
Ik las Derek Jarmans Moderne natuur en Nietzsches Aldus sprak Zarathoestra zij aan zij. Ik wilde schrijven: ‘het woord dat beide boeken verbindt is ijdelheid’, maar dat is te sterk. In allebei is er sprake van een sterke focus op het zelf ten koste van de wereld en anderen. Nietzsche is een van die filosofen die ik in theorie goed zou moeten vinden maar met wie ik niet veel kan (Kierkegaard is ook zo iemand). Het seksisme in Zarathoestra is extreem, maar eigenlijk geldt dat voor het werk van de meeste filosofen voor 2000, dus als filosoof train je je in de inhoud en methode los van elkaar zien (Montaigne en Wittgenstein waren ook seksistisch). Maar los daarvan is er dus zo weinig aandacht voor de wereld en zo veel aandacht voor het zelf. Jarman is wat sympathieker, en hij is ziek, waardoor het zelf op de voorgrond komt te staan, dat heb ik zelf ook gemerkt. (Moderne natuur is een dagboek van een jaar en een paar maanden waarin hij onder andere beschrijft hoe hij na zijn hiv-diagnose een tuin inricht bij het huisje dat hij kocht in Dungeness in Kent, Prospect Cottage). Zijn beschrijvingen van de planten in zijn tuin zijn mooi. Bovendien maakt hij zijn biografie expliciet tot onderwerp, ook in zijn films, en zet hij zich op die manier in voor homorechten en bewustwording rondom aids. Maar het blijft heel particulier. Misschien verwachtte ik er te veel van – op het buikbandje met zaadjes om het boek noemt Olivia Laing, ook een schrijver die niet tot mij spreekt, het ‘het mooiste en meest furieuze boek aller tijden’. Maar het is niet furieus, het is een treurige aftakeling van iemand die zijn inner circle beschrijft, een tijdsbeeld.
10 februari
In het bos zag ik het gezicht van god in het mos op een boom
Of van de kerstman, of misschien van een onbekende man met snor.
10 februari
Doris en ik kwamen terecht in een ganzenblokkade
Ze scandeerden leuzen. Ik ben solidair met ze. Het is hoog tijd dat er eindelijk eens naar ze wordt geluisterd.
9 februari
Vreemde vrienden
8 februari
Vandaag een gastbijdrage van mijn moeder, over hoe haar ouders elkaar hebben ontmoet
Mijn moeder, Trijntje Tol, werkte vlak na de Tweede Wereldoorlog als kraamverzorgster in heel Westfriesland. In vele dorpen rondom Hoorn. Mijn vader, Cornelis 'Cees' Scherpenhuizen, is na de oorlog grotendeels lopend en liftend naar Hoorn teruggekeerd. Hij had mijn moeder gezien en vond haar leuk, maar m’n moeder zat nog met Jelle in haar hoofd- denk ik- met wie ze voor de oorlog verloofd was, en op wie ze de hele oorlog gewacht heeft. Jelle kwam getraumatiseerd terug uit Buchenwald en hij is er door een misverstand met een brief, met de dochter van een bevriende slager in Utrecht vandoor gegaan. Mijn vader probeerde contact te krijgen, maar dat was nog niet zo makkelijk. Hij is net zo lang achter mijn moeder aan blijven fietsen naar al die dorpen, waar zij kraamde, dat Trijntje Cornelis op een gegeven moment wel leuk begon te vinden en er afspraakjes gemaakt werden. Dat moet 1946 geweest zijn. Op 27 Februari 1947 zijn ze getrouwd. Ik ben 5 Februari 1948 geboren. We woonden in bij mijn Oma Antje op de Tweeboomlaan 37. Er waren geen woningen vlak na de oorlog. Als je 9 maanden terugrekent, ben ik op Bevrijdingsdag 5 Mei 1947 verwekt. In 1948 werd Juliana gekroond en kwam ze naar Hoorn toe, vertelde mijn moeder me later. Met mij in de wagen gingen we naar de nieuwe koningin kijken.
Ruth Scherpenhuisen
7 februari
Can't we all just get along?
Gisteren was ik met G.C. Heemskerk in Galerie Stevenson op de Prinsengracht in Amsterdam want we doen met het Meersoortig Collectief mee aan een groepstentoonstelling aldaar. De tentoonstelling heet Can't we all just get along? en het is een protesttentoonstelling, tegen xenofobie en het normaliseren van racisme en andere vormen van onderdrukking, geïnspireerd door de uitslag van de afgelopen verkiezingen. Wij dragen het Meersoortig Manifest bij, een oproep aan kunstinstellingen om niet-menselijke wezens respectvol te behandelen. De opening is aanstaande zaterdag om 17 uur en de tentoonstelling loopt tot 16 maart. Je kunt hier meer lezen over de expositie en de galerie.
Het manifest is te koop. Het is geprint op chlorofylpapier (van papierpulp gemixt met bladgroenkorrels afkomstig uit landbouwafval) en kost 150 euro, de opbrengst doneren we aan een project tegen stringfoot (het pijnlijke en langdurige afknellen en afsterven van de pootjes door haar en touwtjes) bij stadsduiven. We zijn bezig met een nieuwe website, maar in de tussentijd werken we ons blog nog bij met voorbeelden van dieren- en plantenkunst. Hier.
6 februari
Gewoon blijven lopen
5 februari
De veganistische universiteit
Ik kreeg een mail van een student namens Plant Based Universities, een initiatief om universiteiten vegan te maken, om een open brief te ondertekenen die vandaag openbaar wordt gemaakt. Het is niet het enige initiatief dat zich richt op het veganiseren van de universiteit, op de UvA werkt de Plant Based Treaty hier achter de schermen al langer aan. Het veganiseren van de universiteiten is belangrijk omdat wetenschappelijk onderzoek aantoont dat veganisme beter is voor de gezondheid van mensen en de planeet dan carnisme, en bovendien rechtvaardiger. Universiteiten die niet veganistisch zijn nemen dus eigenlijk hun eigen onderzoek en kenniscreatie niet serieus. Je kunt hier en hier meer lezen (Amsterdam is trouwens de eerste hoofdstad ter wereld die de Plant Based Treaty heeft ondertekend).
4 februari
Vaasje
3 februari
Langzame muziek
Maandag is er weer een akkoordwissel in As slow as possible, het muziekstuk van John Cage dat 639 jaar duurt en wordt uitgevoerd in de St Burchardi Kerk in Halberstadt. Het orgelstuk begon in 2001 met zeventien maanden stilte. Het loopt nog 616 jaar, dus als je een keer een wissel wil bijwonen heb je nog even. In The Guardian lees ik dat er momenteel ook een muziekstuk bezig is dat duizend jaar duurt, dat begon in 1999, de Longplayer.
2 februari
Goeie column van Carolina Trujillo vandaag, over boerenwoede
Hier.
1 februari
Ergens in een bos, ergens in de tijd
We waren van het pad af geraakt.
Maar Doris bracht me terug.
Ze poseerde op de grafheuvel.
